بسیاری از محققان و باستان شناسان بر این باورند که باتلاق های محل تلاقی دو رود دجله و فرات در جنوب عراق خاستگاه نخستین تمدن بشری بوده که به دست اقوام سومری بنا شده بود.
کشفیات باستان شناسی نشان می دهد که اقوام سومری ، در حدود 5000 سال پیش به جنوب بین النهرین مهاجرت کردند . این مردمان با تسلط بر مناطق حاصلخیز میان دو رود و نیز با استفاده از تجارب ساکنان قدیمی که امروز به اقوام العبید شناخته می شوند نحوه خشک کردن باتلاق ها،حفر نهرها و کشاورزی را فرا گفتند و به تدریج شهر های بزرگ و اباد ایجاد کردند. با بررسی اثار به جا مانده از سومریان الواح و سنگ نبشته های شگفت انگیزی یافت شده که همه نشان از تمدن و دانش قومی دارد که 3000 سال پیش از میلاد به ان دست یافته بودند . از جمله این پیشرفتها اختراع خط هیروگلیفی و سپس خط میخی بوده که باعث دگرگونی جوامع باستان و همچنین تسریع روند مدنیت در ان زمان بوده . همینطور سومریان به رصد ستارگان و سیاره ها می پرداختند ، مهر ها و کتیبه های به جا مانده از سومریان نشان می دهد که سومریان به کروی بودن زمین و سیاره ها پی برده بودند . همچنین ذکر تدوین اولین قانون نامه بشر بدست سومریان لازم است . تا مدتها تصور بر این بود که قانون نامه حمورابی قدیمی ترین قانون مدون تاریخ است اما با کشفیات اخیر مشخص شد که قانون نامه «اورنامو » که حدود 2080 سال پیش از میلاد (یعنی 300 سال پیش از قانون نامه حمورابی) نوشته شده است؛ قدیمی ترین قانون نوشته جهان می باشد. با انکه بخشهایی از این کتیبه خرد شده است ولی محققان موفق شده اند تا کنون 28 قانون ان را ترجمه کنند .
سومریان اولین تمدنی بودند که خط الفبایی میخی را اختراع کردند و در تمامی امور اجتماعی خود به کار گرفتند . قدم بعدی انها پس از اختراع خط، اموزش به افزاد بود. اغلب مدارس سومری در داخل معابد برپا می شد و کودکان در انجا خواندن و نوشتن و ریاضیات را یاد می گرفتند. از انجا که در الواح سومری نام زنان هم به عنوان حسابدار معبد امده است، زنان هم مانند مردان حق اموزش داشتند. زنان سومری از حق مالکیت برخوردار بودند و می توانستند در خرید و فروش اجناس شرکت کنند. از دیگر حقوق اجتماعی زنان ،حق قضاوت بود. انها همچنین می توانستند بر کرسی قضاوت بنشینند و به مقام اول روحانی برسند که در ان زمان قدرت و اختیار زیادی داشت.
نقاشی با کلمات 